ΦΩΤΟ: Στιγμιότυπο συνεδρίασης Συντονιστικής Επιτροπής Ένωσης Κοινωνικών Φορέων "ΠΥΛΩΝΕΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χτίζοντας γέφυρες «Μέσα στην κοινωνία
– Από την κοινωνία – Για την κοινωνία»
Ω, ναι… υπήρξα εξαιρετικά τυχερός στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία.
Το «γιατί» (όπως έχω ξαναγράψει) εναπόκειται
-κατά πρώτο λόγο- στους κυριολεκτικά σπουδαίους ανθρώπους που ηγούνταν των
φορέων στους οποίους εργάσθηκα και -κατά δεύτερο- στο αντικείμενο της εργασίας
μου, το οποίο έβρισκα σε ευθεία αντιστοίχιση με την -από εφηβικών χρόνων- κοσμοθεωρία
μου υπέρ της θετικής, εξελικτικής, ανθρωποκεντρικής αλλαγής των πραγμάτων.
Δεν θα ήταν επαναληπτική υπερβολή να αναφέρω ότι τα περισσότερα από αυτά
που επωμίσθηκα με επαγγελματικό (και όχι μόνο) ενθουσιασμό στην καριέρα μου, ήταν
τα έργα ευθύνης μου στο εμβληματικό project της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, με το οποίο ασχολήθηκα πριν καν
το ξεκίνημα της κατασκευής του και -στη συνέχεια- πολλά χρόνια αφότου αυτό
τέθηκε σε λειτουργία.
Επί μακρά σειρά ετών παρατηρώ ότι για να γίνει ένα όραμα/πλάνο/σχέδιο
ελκυστικό στα μάτια μου (σε σημείο πλήρους αυτεπένδυσης), αλλά όχι μόνο στα
δικά μου, πρέπει να συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά μιας εν γένει προόδου της
κοινωνίας.
Αυτό, πολλές φορές αυτοβιογραφικά το αποδίδω στις παιδιόθεν επαναληπτικές
εκ μητρός παραινέσεις, με την επωδό «να
γίνεις καλός και χρήσιμος στην κοινωνία». Μεγάλος πια, τη ρώτησα για ποιο
λόγο της είχε γίνει μόνιμη επωδός αυτό το μότο και -με τον πιο φυσικό τρόπο- μου απάντησε ότι το
ίδιο έλεγε στην ίδια ο πατέρας της, από τότε που ήταν μικρή. Με άλλα λόγια, από
πολύ νωρίς και ανεπαίσθητα μου είχε προταθεί μια σκυτάλη που ένιωθα πως ήθελα
να τιμήσω.
Η Γέφυρα είχε όλα τα συστατικά που με συνέπαιρναν: Όνειρο/όραμα, τεχνική
γνώση, υπόσχεση, δέσμευση και τήρηση όρων και χρόνων παράδοσης στην κοινωνία,
πράγμα διόλου αυτονότητο για τα ήθη και τα έθιμα του ελληνικού κράτους και της
πολιτικής του τάξης.
Είχαμε (με σφραγίδες και υπογραφές κάτω από συμβάσεις που δεν δέσμευαν μόνο
εμάς, αλλά και την ίδια την υπόληψη της χώρας) δώσει τον λόγο μας και τον
κρατήσαμε, εντός των χρονικών και οικονομικών πλαισίων και κυρίως χωρίς καμία
σταγόνα ανθρώπινου/εργατικού αίματος.
Εν αρχή ην ο διάλογος
Ωστόσο, η δέσμευση υπέρ των ανθρώπων της περιοχής, ξεκίνησε από τον πρώτο
από εμάς που έπιασε δουλειά σε μία τεράστια αλάνα που προοριζόταν να γίνει εργοτάξιο
και βρισκόταν μες στη μέση μίας ευρείας τοπικής/περιφερειακής κοινωνίας.
Δεν ήταν επιχειρηματίας, δεν ήταν επενδυτής, δεν ήταν μηχανικός, ούτε
κοινωνιολόγος, παρά μόνο ένας απλός ντόπιος, που λειτουργούσε ως επιτηρητής του
χώρου, εκείνος που ξεκίνησε μινιμαλιστικά και εμπειρικά να χτίζει τις πρώτες «γέφυρες επικοινωνίας» με την τοπική
κοινωνία, η οποία αδημονούσε για πληροφορίες γύρω από το ξεκίνημα και το
προχώρημα του έργου.
Χωρίς να το γνωρίζει, είχε ενσαρκώσει το βασικό αξίωμα μιας τεχνογνωσίας
που στη συνέχεια ενισχύθηκε αρχικά με έργο κοινωνικό και αργότερα και με
περιβαλλοντικό «μέσα στην κοινωνία – από την κοινωνία – για την κοινωνία» με
όχημα πλατφόρμες συνέργειας και διαλόγου
με συλλογικές καινοτομίες κοινωνικής και περιβαλλοντικής προόδου, στις
οποίες συμμετείχε η οργανωμένη τοπική κοινωνία των πολιτών.
Στο πεδίο της από κοινού δράσης με το σωματειακό κίνημα της Περιφέρειας
Δυτικής Ελλάδας, η ΓΕΦΥΡΑ (το 2009) συγκρότησε την Ένωση Κοινωνικών Φορέων
«ΠΥΛΩΝΕΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ» με επικεφαλής τον (ντόπιο και χωρίς άλλες συστάσεις)
Κωστή Στεφανόπουλο, συσπειρώνοντας περίπου 50 περιφερειακούς φορείς υποστήριξης
ασθενών & αναπήρων και σε αυτό της περιβαλλοντικής, την «ΚΥΑΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ» (2007)
για τη διάσωση του θαλάσσιου περιβάλλοντος του Κορινθιακού και του Πατραϊκού
κόλπου, αποτελούμενη από οικολογικά και ναυταθλητικά σωματεία με την υποστήριξη
του επιστημονικού/ακτιβιστικού Ινστιτούτου «ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ»
Τα δύο αυτά εγχειρήματα και οι πρωτοβουλίες που έλαβαν, έχουν καταγραφεί
και βραβευθεί ως πρωτοπόρα στο πεδίο της εταιρικής υπευθυνότητας, αποτελώντας
και σημεία αναφοράς για τον παγκόσμιο όμιλο που αποτελεί κύριο μέτοχο της
εταιρείας. Ωστόσο η μεγαλύτερη επιβράβευσή τους προήλθε από την αθρόα συμμετοχή
σε αυτά, μα και η υποστήριξη προς αυτά από την ενεργή τοπική κοινωνία, που
ζητούσε συμμετοχή, αναγνώριση, ενίσχυση και καταξίωση της δράσης των πολιτών
της.
Αμεσότητα – Εγγύτητα
Η εμπειρία της εγγύτητας με την τοπική κοινωνία αναδεικνύει το υπέροχο
στοίχημα της διακριτότητας και της αμεσότητας στη σχέση του δρώντος εταιρικού
εκπροσώπου, με τους επιχειρηματικούς κοινωνούς (stakeholders), οι οποίοι εύλογα θέλουν να μιλούν με
επίσημο εκπρόσωπο και (επίσης εύλογα) θέλουν να βλέπουν έργο ή –τουλάχιστον- να
έχουν μία έντιμη εξήγηση για ενδεχόμενη μη-δυνατότητα ανταπόκρισης στα αιτήματα
και τις προσδοκίες.
Ο ωραίος αυτός δρόμος έχει πάρα πολύ «τρέξιμο»,
πάρα πολλές ώρες και μέρες (ακόμη και χρονιάρες) απουσίας από την οικογενειακή
εστία, αλλά και πολύ μεγάλο αίσθημα δικαίωσης, τόσο όταν μπορείς αξιοπρεπώς να
κοιτάς στα μάτια την κοινωνία, αλλά και τον εαυτό σου (ιδιαίτερα τον παιδικό) στον
καθρέφτη. Μπορεί βέβαια να έχεις τριβές
(που δεν έχεις επιδιώξει) με επιφανείς εκπροσώπους τοπικού πολιτικού «βασιβουζουκισμού», αλλά, ακόμη και
τότε, ακόμη και αν έχεις (που έχεις) χαρακτήρα και αξιοπρέπεια βάζεις μπροστά
τη σοβαρότητα, όχι μόνο του πολίτη που είσαι, αλλά και του «εταιρικού πολίτη» που ενσαρκώνεις.
Από την εταιρική φιλοπραγμοσύνη,
στην εταιρική πολιτοσύνη και τον εταιρικό ακτιβισμό
Η ηγεσία της εταιρείας που είχα την τύχη να υπηρετήσω, υπήρξε για πολύ
μεγάλο διάστημα υποστηρικτική ως προς την αναβάθμιση των επαγγελματικών
δεξιοτήτων των στελεχών της, ευνοώντας τόσο τη συμμετοχή τους σε εγχώρια και
διεθνή συνέδρια συναφή με το αντικείμενό τους, όσο και στην ενεργή συμμετοχή
τους σε (επίσης εγχώριες και διεθνείς επαγγελματικές ενώσεις του κλάδου τους).
Μέσω της συμμετοχής μου στις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Διευθυντών Επικοινωνίας (European Association of Communication Directors/EACD) και την εκλογή μου
επί τέσσερεις συναπτές θητείες στο Διοικητικό της Συμβούλιο, μπόρεσα να
δικτυωθώ με συναδέλφους-εκπροσώπους κολοσσιαίων παγκόσμιων ομίλων και να
απολαύσω τους καρπούς της φιλίας και της εμπειρίας τους, πατώντας σε τερέν τα
οποία δεν προδίκαζε η γεωγραφικά επαρχιακή δραστηριοποίηση της εταιρείας που
εκπροσωπούσα.
Το ίδιο συνέβη και σε εθνικό επίπεδο με τη συμμετοχή μου στον Τομέα
Εταιρικών Υποθέσεων της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) του
οποίου είχα την τιμή να είμαι Αντιπρόεδρος περιτριγυρισμένος από πολύ υψηλού
επιπέδου συναδέλφους του ίδιου κλάδου, αλλά και στο Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας
«Πάνος Μυλωνάς», στην αντιπροεδρία του οποίου βρίσκομαι για περισσότερα από 10
χρόνια.
Παρακολουθώντας τις αναδυόμενες τάσεις της εποχής στον τομέα της εταιρικής
επικοινωνίας και της αειφόρου ανάπτυξης, βίωσα τη χαρά και την ευθύνη της
εντρύφησης της εταιρείας στις σύγχρονες τάσεις της «εταιρικής πολιτοσύνης»/corporate citizenship (που χαρακτηρίζει μία εταιρεία που
διαπνέεται από τη φιλοσοφία ενός υπεύθυνου, συνειδητού, ενεργού πολίτη) και του
«εταιρικού ακτιβισμού» (που ορίζει
την εταιρεία εκείνη που παίρνει δημόσια θέση για ένα μείζον κοινωνικό ή περιβαλλοντικό
ή άλλο μείζον ζήτημα, ανάγοντας κάποιες φορές σε δευτερεύουσα προτεραιότητα την
υποδοχή που θα επιφυλάξει το κοινό της στην επιλογή αυτή.
Στην περίπτωση της παραχωρησιούχου εταιρείας της Ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου, για
τη μεν απόδοση στα ελληνικά του όρου «πολιτοσύνη» ζητήθηκε η συμβολή του
κορυφαίου γλωσσολόγου Καθ. Γεώργιου Μπαμπινιώτη (βλ. «πολιτοσύνη», ενώ για την
ενσωμάτωση του εταιρικού ακτιβισμού) επελέγη το 2019 το πεδίο των δικαιωμάτων
των γυναικών και η απόκρουση της βίας σε βάρος τους. Και οι δύο επιλογές έτυχαν
της θετικότατης υποδοχής από τους επιχειρηματικούς κοινωνούς της εταιρείας,
αποφέροντας διακρίσεις σε διαγωνιστικούς θεσμούς.
Όλη η παραπάνω εξιστόρηση τείνει στην καταγραφή της μέχρι και το 2023
πορείας ενός επαγγελματία που είχε την ευκαιρία να καθοδηγηθεί από σπουδαίους
«δασκάλους», να καταθέσει αισθήματα και να πάρει στήριξη και μαθήματα από
υπέροχους συνοδοιπόρους, μαθαίνοντας πώς γίνονται τα όνειρα πραγματικότητα,
μέσα από την πίστη των άξιων ενεργών ανθρώπων σε αυτά, μα και να θεμελιώσει τη
στέρεη δική του πίστη στην υπόθεση της αλλαγής των πραγμάτων.
Building bridges Into the Community – From the Community – For the
Community
PHOTO: Snapshot of a meeting of the Coordinating Committee of the SOLIDARITY PYLONS "KOSTIS STEFANOPOULOS" SOCIAL ACTION PLATFORM"
Oh, yes... I have been extremely
fortunate in my professional career.
The "why" (as I have
written before) is - in the first place - due to the literally great people who
led the institutions I worked for and - in the second place - to the subject
matter of my work, which I found in direct correspondence with my - since my
teenage years - worldview in favour of positive, evolutionary, human-centered
change of things.
It would not be a repetitive
exaggeration to mention that most of what I shouldered with professional (and
not only) enthusiasm in my career were the projects I was responsible for in
the emblematic project of the Rio - Antirrio Bridge, which I was involved with
even before the start of its construction and - subsequently - many years after
it was put into operation.
For a long series of years I have
observed that for a vision/plan/project to be attractive in my eyes (to the point
of full self-investment), it must gather the characteristics of a general
progress of society.
This, I often autobiographically
attribute to childhood repetitive motherly exhortations, with the euphemism
"be good and useful to society". Now an adult, I asked her why this
motto had become a permanent motto for her and - in the most natural way - she
replied that her father had been telling her the same thing since she was a
little girl. In other words, from a very early and subtle age, a baton had been
proposed to me that I felt I wanted to honor.
The Bridge had all the
ingredients that drew me in: Dream/vision, technical knowledge, promise,
commitment and adherence to terms and times of tradition in society, which is
not at all spontaneous for the manners and customs of the Greek state and its
political personnel. We had (with seals and signatures under contracts that did
not only bound us, but also the very reputation of the country) given our word
and we kept it, within the time and financial framework and above all without a
single drop of human/working blood.
In the beginning was the dialogue
However, the commitment to the
people of the region started with the first of us who took up a job on a huge
allotment that was destined to become a construction site and was in the middle
of a wide local/regional community.
He was not a businessman, not an
investor, not an engineer, not a sociologist, but only a simple local, acting
as a site supervisor, the one who started minimalistically and empirically building
the first "bridges of
communication" with the local community, which was eager for
information around the start and progress of the project.
Without knowing it, he had
embodied the basic axiom of a know-how that was then reinforced first with
social and later with environmental work "into society – from the society
- for the society", with platforms of synergy and dialogue with collective
innovations of social and environmental progress, involving the organized local
civil society.
In the field of joint action with
the associative movement of social action of the Region of Western Greece,
GEFYRA formed in 2009 the "SOLIDARITY PYLONS" social action platform,
headed by a local gentleman and former head of state, Mr. Costis
Stephanopoulos, bringing together about 50 regional bodies supporting the sick
& disabled and in the field of environmental action, "AZURE
SOCIETY" (2007) for the preservation of the marine environment of the
Corinth and Patras gulfs, consisting of ecological and nautical associations
with the support of the scientific/activist Institute "ARCHIPELAGOS".
These two ventures and the
initiatives they have taken have been recorded and awarded as pioneers in the
field of corporate responsibility, as well as being benchmarks for the global
group that is the company's main shareholder. However, their greatest reward
has come from the overwhelming participation in them, but also the support for
them from the active local community, which has called for participation,
recognition, support and recognition of the actions of its citizens.
Immediacy - Proximity
The experience of proximity to
the local community highlights the wonderful gamble of discreteness and
immediacy in the relationship of the acting corporate representative, with the
business community (stakeholders), who reasonably want to talk to an official
representative and (also reasonably) want to see work or - at least - have an
honest explanation for possible non-responsiveness to requests and
expectations.
This beautiful road has too much
"running", too many hours and days (even years) of absence from the
family home, but also too much feeling of vindication, both when you can
decently look society in the eye and yourself (especially the child) in the
mirror. You may of course have friction
(which you have not sought) with prominent representatives of local political
basibuscism, but, even then, even if you (who have) character and dignity you
put the seriousness of not only the citizen you are, but also the
"corporate citizen" you embody, first.
From corporate philanthropy to
corporate citizenship and corporate activism
The leadership of the company I
was fortunate enough to serve, had for a very long time been supportive in
upgrading the professional skills of its executives, encouraging both their
participation in domestic and international conferences relevant to their field
and the access to active participation in (also domestic and international
professional associations in their industry).
Through my participation in the
activities of the European Association of Communication Directors (EACD) and my
election for four consecutive terms to its Board of Directors, I was able to
network with fellow representatives of colossal global groups and enjoy the fruits
of their friendship and experience, treading on terrain not suited to the
geographically provincial nature of the company I represented.
The same happened at the national
level with my participation in the Corporate Affairs Sector of the Hellenic Society
of the Hellenic Management Association (HMA), of which I had the honor to serve
as Vice President surrounded by high level colleagues of the Communication
& Sustainability sector, and also in "Panos Mylonas" Road Safety
Institute, of which I have been Vice President for more than 10 years now.
Following the emerging trends of
the times in the field of corporate communication and sustainable development,
I experienced the joy and responsibility of inculcating the company in the
modern trends of "corporate citizenship" (which characterizes a
company that is inspired by the philosophy of a responsible, conscious, active
citizenship) and 'corporate activism' (which defines a company that takes a
public stance on a major social, environmental or other major issue, rendering
sometimes the public's reception of this choice a secondary priority.
In the case of the concessionaire
company of the Rio-Antirrio Bridge, the contribution of the leading linguist
Professor Georgios Babiniotis was requested for the precise translation in
Greek of the linguistic term "citizenship", while for the incorporation
of corporate activism in the field of women's rights and the repulsion of
violence against women was chosen in 2019. Both selections were well received
by the company's business communicators, yielding distinctions in competitive
institutions.
All the above narrative tends to
record the journey up to 2023 of a professional who had the opportunity to be
guided by great "teachers", to deposit feelings and get support and
lessons from wonderful fellow travelers, learning how dreams become reality
through the faith of worthy active people in them, but also to establish his
own solid faith in the cause of positive change.
